Zanim stał się jednym z największych poetów polskiego romantyzmu, był samotnym chłopcem z prowincji, który szybciej niż rówieśnicy musiał zmierzyć się z utratą, wyobcowaniem i wielkimi oczekiwaniami. Co wiadomo o młodości Juliusza Słowackiego?
Narodziny Słowackiego
Juliusz Słowacki przyszedł na świat 4 września 1809 roku w Krzemieńcu. Było to niewielkie miasteczko na Wołyniu, które wówczas należało do Imperium Rosyjskiego, a dziś znajduje się na terenie Ukrainy.
Chłopiec był jedynym dzieckiem siedemnastoletniej szlachcianki Salomei z Januszewskich trzydziestopięcioletniego Euzebiusza Słowackiego, profesora literatury w miejscowym gimnazjum. Rodzina wywodziła się ze zubożałej szlachty, ale dzięki naukowym ambicjom ojca szybko zyskała pozycję w środowisku intelektualnym regionu.
W 1811 roku Euzebiusz otrzymał prestiżową posadę profesora na Uniwersytecie Wileńskim, co skłoniło rodzinę do przenosin do Wilna. Tam mały Juliusz miał okazję zetknąć się z nowoczesnymi ideami i kulturą, które na zawsze odcisnęły piętno na jego wyobraźni.
Utrata ojca Euzebiusza
Beztroskie dzieciństwo Słowackiego przerwała śmierć ojca w 1814 roku. Euzebiusz zmarł na gruźlicę, gdy Juliusz miał zaledwie pięć lat. Ta strata na długo naznaczyła psychikę chłopca i wprowadziła go w świat dorosłych trosk znacznie wcześniej, niż powinno się to stać.
Po śmierci męża Salomea wróciła z synem do rodzinnego Krzemieńca. Tam Juliusz rozpoczął formalną edukację w Gimnazjum Wołyńskim.
Mimo że szkoła cieszyła się renomą, a nauczyciele należeli do elity intelektualnej regionu, młody Słowacki nie miał wielu przyjaciół. Był raczej samotnikiem, który najlepiej czuł się w świecie książek i rodzinnych opowieści.
Nowa rodzina i literackie inspiracje
W 1818 roku Salomea ponownie wyszła za mąż. Jej wybrankiem został August Bécu, profesor medycyny na Uniwersytecie Wileńskim. Wraz z matką i ojczymem Juliusz wrócił do Wilna, gdzie rozpoczął naukę w gimnazjum przy uniwersytecie. Nowa rodzina powiększyła się o dwie przybrane siostry – Hersylię i Aleksandrę, córki Bécu z pierwszego małżeństwa.
Matka przyszłego poety prowadziła salon literacki, który przyciągał wybitnych profesorów, poetów i myślicieli epoki. To właśnie w tym środowisku młody Słowacki po raz pierwszy zetknął się z Adamem Mickiewiczem – późniejszym rywalem i inspiracją. W salonie Salomei bywali także bracia Śniadeccy, Joachim Lelewel i inni przedstawiciele polskiej inteligencji.
Atmosfera domu, w którym nieustannie rozmawiano o literaturze, nauce i polityce, sprawiła, że Juliusz od najmłodszych lat chłonął idee oświecenia i romantyzmu. Był świadkiem gorących dyskusji, słuchał recytacji poezji i brał udział w rodzinnych przedstawieniach teatralnych.
Szkoła, nauka i pierwsze utwory
Słowacki rozpoczął naukę w gimnazjum w 1817 roku, mając osiem lat. Szkoła przy Uniwersytecie Wileńskim uchodziła za jedną z najlepszych w imperium, a jej absolwenci stanowili elitę intelektualną regionu.
Juliusz uczył się pilnie, chcąc sprostać oczekiwaniom matki, która ogromną wagę przywiązywała do edukacji syna. Był jedynakiem, co dodatkowo wzmacniało presję i poczucie odpowiedzialności.
Choć nauka szła mu dobrze, Słowacki był raczej zamknięty w sobie i niełatwo nawiązywał kontakty z rówieśnikami. Najbliższą relację nawiązał z Ludwikiem Spitznaglem, synem jednego z profesorów. W szkole nie miał wielu przyjaciół, co pogłębiało jego skłonność do samotności i refleksji.
Bibliografia
- Juliusz Słowacki [https://culture.pl/pl/tworca/juliusz-slowacki].
