Nie zawsze ci, którzy zmieniają świat, trafiają na okładki gazet. Philo Farnsworth w wieku czternastu lat ujrzał możliwości elektroniki rodzącej nowy wymiar komunikacji.
Początek wizji i chłopiec z Idaho
Philo Taylor Farnsworth przyszedł na świat 19 sierpnia 1906 roku w Indian Creek, niewielkiej miejscowości na zachodzie Stanów Zjednoczonych. Jako dziecko dorastał w biedzie, nie znał udogodnień współczesności.
Gdy rodzina przeniosła się na farmę w Idaho, młody Philo zamieniał każdą wolną chwilę na składanie i naprawianie domowych urządzeń. Zanim skończył szkołę, samodzielnie serwisował generator prądu i rozbierał radio, by poznać zasady jego działania.
Przełom nastąpił, gdy w wieku 14 lat orząc rodzinne pole, zaczął zastanawiać się, czy obrazy można rozbijać na linie niczym bruzdy na ziemi. Ten prosty, rolniczy obraz stał się iskrą, która poprowadziła go do idei przesyłania obrazów metodą elektrycznego skanowania linii.
Dojrzały chłopak bez formalnego wykształcenia, obdarzony intuicją i geniuszem w 1922 roku naszkicował na tablicy przed nauczycielem chemii Justinem Tolmanem, projekt przyszłej telewizji.
Od marzenia do prototypu – pierwsza transmisja elektroniczna
Lata dwudzieste XX wieku w Ameryce rozkwitały wynalazczością. Farnsworth, nie mając środków na naukę, zatrudnił się w Los Angeles, a potem otrzymał skromne wsparcie od inwestora George’a Eversona. W 1926 roku po ślubie z Pem otworzył z pomocą brata laboratorium w San Francisco. Wbrew popularnym wtedy mechanicznym systemom telewizji, Farnsworth uparcie pracował nad rozwiązaniem całkowicie elektronicznym.
7 września 1927 roku z niewielkiego laboratorium popłynął pierwszy obraz – prosta czarna linia pojawiła się na ekranie wywołując wśród zebranych głęboką ciszę i podziw. W następnych eksperymentach udało się przesłać bardziej złożone kształty, a nawet ruchy dłoni pokryte lakierem, które stawały się coraz ostrzejsze dzięki usprawnieniu detektora.
W 1928 roku Farnsworth prezentował już swój system dziennikarzom w San Francisco. W 1934 roku na oczach tłumów w Franklin Institute w Filadelfii oddał światu „telewizję elektronową” – urządzenie, które stało się pierwowzorem nowoczesnych technologii przekazywania obrazu.
Starcie z gigantem – RCA, Zworykin i sądowa batalia lat trzydziestych
Philo Farnsworth nie mógł przewidzieć, że najpoważniejszą przeszkodą na drodze do powszechnego uznania stanie się nie technika, lecz potęga rynku. Korporacja RCA pod przewodnictwem Davida Sarnoffa pragnęła zmonopolizować rynek telewizyjny. Gdy młody wynalazca odmówił sprzedaży patentów za 100 tysięcy dolarów w 1931 roku, RCA otworzyła batalię prawną, powołując się na wcześniejsze zgłoszenia Rosjanina Władimira Zworykina.
Zespół Farnswortha przyprowadził do sądu dawnego nauczyciela – Tolmana, który zachował szkolny projekt z 1922 roku. To zadecydowało o przełomie. 26 lipca 1934 roku Biuro Patentowe Stanów Zjednoczonych oficjalnie przyznało Farnsworthowi prawo pierwszeństwa wynalazcy systemu elektronicznego przekazu obrazu, odrzucając roszczenia RCA. Dopiero po kilku latach gigant rynku telewizyjnego zgodził się płacić należne opłaty licencyjne.
Batalię doceniano nawet za granicą – niemieckie firmy wykorzystały kamery Farnswortha podczas transmisji z Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku.
Lata rozwoju, nowe wynalazki i życie prywatne
Po sukcesie sądowym, Farnsworth dalej rozwijał własne laboratorium. W latach 1938–1951 produkował w Fort Wayne systemy odbiorników telewizyjnych oraz kamery, równolegle pracował nad innymi innowacjami – od radarów, przez lampy oscyloskopowe, po inkubatory dla wcześniaków i eksperymentalny reaktor fuzyjny.
Twórcze życie nie uchroniło go jednak przed finansowymi trudnościami. Konflikty prawne, upadek giełdy i brak szerokiego wsparcia sprawiły, że przegrał batalie komercyjne. W końcu lat czterdziestych sprzedał firmę do International Telephone and Telegraph i usunął się w cień. Do 1951 roku opatentował blisko 300 rozwiązań, stając się jednym z ważniejszych amerykańskich innowatorów XX wieku. Zmarł 11 marca 1971 roku, mając 64 lata
Bibliografia
- Philo Farnsworth | Biography, Inventions, & Facts – Britannica [https://www.britannica.com/biography/Philo-Farnsworth]
- Philo Farnsworth Invents the First All-Electronic Television [https://historyofinformation.com/detail.php?id=597]
- Philo Farnsworth [https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/philo-farnsworth/]
- How 14-Year-old Philo Farnsworth’s Tinkering Brought the Moon Landing to TV [https://www.goodnewsnetwork.org/philo-farnsworth-moon-landing-broadcast/]
